Van voor naar achter...

Van voor naar achter, van achter naar voor

In een zaal vol met mensen heerst een grote stilte.

Een luide schreeuw verstoort de stilte. Een schreeuw vanuit het niets.

Mensen kijken op. Een geroezemoes klinkt door de aula. Wat gebeurt er? Waar komt die schreeuw vandaan?

Anja zit in de Aula. Vandaag is de dag dat zij definitief afscheid moet nemen van haar lieve man Oscar. Oscar ligt in een mooie populieren kist. De kist is gesloten en een hart van bloemen met een wit lint ligt op de kist. Een lint met de tekst “Voor altijd in mijn hart”. Jouri zit naast haar. Hij is onrustig en schommelt heen weer.

Van voor naar achter, van achter naar voor.

Vanmorgen is Jouri gebracht door Peter zijn woonbegeleider. Van voor naar achter, van achter naar voor. Ze legt een hand op zijn schouder, maar Jouri schrikt en schreeuwt.

Jouri zit naast zijn moeder. Hij kijkt om zich heen. Er zitten een hoop mensen in deze zaal. Mensen die verdrietig zijn.

Van voor naar achter, van achter naar voor.

Het was zo’n rare week.

Papa was ziek en moest naar het ziekenhuis.

Donderdag kwam Jouri thuis. Thuis van zijn dagbesteding. Hij werd opgevangen door Peter. Peter vertelde dat papa is overleden. Overleden? Wat is overleden?

Papa zou naar het ziekenhuis gaan om beter te worden. Is overleden een ziekte?

Peter legt uit dat overleden hetzelfde is als dood. Dood….?

Dezelfde avond gaat Jouri samen met Peter naar het huis van zijn pappa en mamma.

Pappa ligt in een grote kist in zijn zondagse pak. In een kist die in een hoek van de kamer staat. Papa’s ogen zijn dicht. Heel even kijken bij pappa. Jouri steekt zijn hand uit om pappa aan te raken. Eigenlijk wil hij pappa wakker schudden. Jouri schrikt, want pappa voelt koud. Met tranen in zijn ogen draait hij zich om en loopt hij schreeuwend naar de keuken. Peter komt naar hem toe en vraagt of hij weer naar huis wil? Jouri kan geen antwoord geven en laat zich mee leiden naar buiten in de auto van Peter.

Van voor naar achter, van achter naar voor, van voor naar achter, van….

Vandaag heeft Jouri zijn mooiste spijkerbroek aan, met een mooie polo. “Gaan we naar een feestje? “:heeft hij vanmorgen gevraagd. Peter vertelt dat ze naar de uitvaart van pappa gaan en daarvoor zijn nette kleding aan moet. Pappa wordt gecremeerd. Gecremeerd in Crematorium “Het Lief”.

Weer zo’n moeilijk woord. Uitvaart, gecremeerd, crematorium…

Samen met Peter stapt Jouri in de auto. Jouri schommelt heen en weer.

Van voor naar achter, van achter naar voor. 

Samen met Peter loopt Jouri het gebouw binnen. Mamma is er ook. Mamma is bleek en huilt. Er gaan deuren open. Er staat een kist met daarop een groot hart van bloemen. Mamma neemt Jouri mee naar voren en zij gaan op de voorste rij zitten. Er komen meer mensen binnen.

Van voor naar achter.

Peter zit achter Jouri.

van achter naar voor.

Jouri voelt zicht niet fijn. Jouri gaat steeds harder schommelen.

Van voor naar achter, van achter naar voren. Een hoop onrust in zijn hoofd. Wat is dat voor kist die daar voor staat? Waarom zijn we hier? Wat komen die mensen allemaal doen?

Van voor naar achter, van achter van voor.

Het stormt in zijn hoofd. Dood, uitvaart, gecremeerd, crematorium, aula. Opeens schrikt hij en schreeuwt. 

Een uitvaart waarbij mensen met een verstandelijke beperking zijn betrokken.

Dood hoort bij het leven.

Maar wat is dood? Is dood hetzelfde als stuk?

Wees duidelijk, eerlijk en voorspelbaar.

Het is voor iedereen belangrijk om concreet afscheid te nemen van iemand die dierbaar is.

Afscheid nemen dat al begint bij het vertellen dat iemand ongeneeslijk ziek is.

Afscheid waar ruimte is voor ieders verdriet.

Afscheid nemen van een dierbare doet pijn.

Pijn die je verdrietig maakt.

Verdriet die je laat zien met tranen, boosheid, angst of misschien met heel erg stil zijn.

Een uitvaart waarin de persoon met een verstandelijke beperking, ouders, vertegenwoordigers, familieleden, begeleiders, medebewoners/werkers betrokken worden

Een uitvaart waarin derden geïnformeerd worden. Geïnformeerd worden over dat er mensen met een verstandelijke beperking betrokken zijn. Postmortale verzorgers, chauffeurs, geestelijke verzorgers, aulamedewerkers.

Een afscheid die concreet is voorkomt het ongewenst gedrag. Het ongewenste gedrag wat normaal is bij mensen met een verstandelijke beperking wanneer het voor hen niet duidelijk, eerlijk en voorspelbaar is. Het “normale” gedrag wat ook pas veel later geuit wordt na een overlijden.

Het gemis wat later gerealiseerd wordt door Jouri. Thuis waar pappa altijd zijn krant leest aan tafel. De fietstochtjes die hij samen met pappa doet langs de Lek in de zomer.

Duidelijkheid, eerlijkheid en voorspelbaarheid bij uitvaarten waarbij mensen met een verstandelijke beperking zijn betrokken vraagt om meer geduld. Geduld waarvoor meer tijd nodig is.